Zwarte zee-eend. Photo credit: BioDivLibrary via VisualHunt / CC BY

Melanitta Boie 1822

Melanitta lijkt Boie’s Griekse versie van Linnaeus’ anas nigra voor de zwarte zee-eend, melanitta nigra. Anas nigra betekent ‘zwarte eend’, melanitta is een samenstelling van Grieks melas: zwart en Grieks netta: eend, vergelijk bij het genus netta. Coomans 1947 schrijft: doordat men Oudgrieks lang als Nieuwgrieks uitsprak, zal Boie nitta hebben gezegd in plaats van netta, vandaar de wat onverwachte vorm. Er is later nog wel eens melanetta gebruikt.

Mannetjeseenden zijn meestal opvallend kleurrijk, de mannetjes van de twee zee-eenden zijn in Europa de bekendste uitzonderingen: zijn vrijwel geheel zwart/bruinzwart, deels afhankelijk van de tijd van het jaar. Voor de grote zee-eend, melanitta fusca, had Linnaeus anas atra mogen geven, wat net als anas nigra zwarte eend betekent. Dan was mooi uitgekomen dat de twee even (bruin)zwart zijn. Er valt niet te verdedigen dat de ene nigra en de andere fusca moet heten, zie ook bij de soorten.

-

Enkele andere algemene namen voor de Melanitta’s (de codes zie op Home):

(V) Nederlands zee-eend. In hun noordelijke broedgebieden zijn de Melanitta’s zelden zee-eend, in hun ‘zuidelijke’ winterverblijven voorál, vergelijk de duikers in gavia, die in Nederland zeeduiker werden genoemd. Engelsen en Amerikanen gebruiken sea duck ook, maar losser, niet alleen voor de Melanitta’s, en sommigen hanteren ‘Sea Ducks’, voor zo ongeveer alles bij de eenden wat niet Anas of Aythya is.

(?) Engels scoter, in Engeland dé naam voor de zee-eenden, in Noord-Amerika ook, maar vaker gebruikte men daar Engels coot, wat in Engeland de meerkoet is, fulica atra, de transfer van de naam ontstond ongetwijfeld door het zwarte. Een duidelijke etymologie van scoter is er niet. Soms denkt men dat het een variátie is bij coot, vaker denkt men aan Engels to scoot of een vergelijkbare vorm daarvan: schieten, wegsnellen, en dan zou het een naam zijn voor het snelle vliegen. Taalkundig zijn er bezwaren.