Photo credit: Agustín Povedano via VisualHunt / CC BY-NC-SA

Cyanopica cyanus (Pallas 1776: Corvus cyanus). Eng. azure-winged magpie. Ned. blauwe ekster.

Cyanus kreeg in de ornithologie de betekenis blauw, zie bij de azuurmees, cyanistes cyanus, óók een naam van Pallas. Over zijn 'blauwe raaf' van 1776, corvus cyanus, schrijft hij: “Alae, caudaque cynaei, pulcherrimi coloris”, ‘vleugels en staart blauw, van een erg mooie kleur’ (p.694). Als een van twee Russische namen geeft hij soroka sivaja: grijze ekster. De huidige officiële Russische naam is goloebaja soroka: blauwe ekster, vergelijk goloeb’ en goloeboj bij de houtduif, columba palumbus. De genusnaam is een samenstelling van cyanus en pica (ekster) en is te vertalen met ‘blauwekster’.

Pallas ontdekt de vogel in Daoerië, een oud gebied in Siberië tussen het Baikalmeer en zuidoostelijk daarvan de grens met China, meer daarover zie bij cecropis daurica. Pallas: “in Dauuriam gregaria adventat Aprili”, arriveert er in groepen, in april. Later leert men dat het ook een vogel van Europa is: in 1831 wordt door Vigors ‘een pica cyanea’, “not included by M. Temminck in the ‘Oiseaux d’Europe’”, voorgelegd aan de ‘Zoological Society’ (“Proceedings of the Committee of Science and Correspondence of the Zoological Society of London”, deel I, 1830-1831, p.96).

De blauwe ekster heeft een opvallende verspreiding: zit in Europa op het Iberisch schiereiland, in Azië in het oosten. Daartussen: 7000 kilometer niets. Op grond van DNA-analyses maakt men er tegenwoordig soms twéé soorten van - de Aziatische blijft dan cyanopica cyanus - de Iberische wordt cyanopica cooki, een naam van Bonaparte 1850, naar pica cyanea van Cook, niet James Cook, de beroemde ontdekkingsreiziger: Samuel Cook (1787-1856), een Engels naturalist die in de jaren 1829-1832 in Spanje zat. Over hun gedrag scheef hij: “They live in small flocks, generally into a line, are extremely watchful, and are constantly moving, in short flights, commonly in cover, feeding on roads, or as food may offer” (‘Sketches in Spain During the Years 1829, 30, 31 & 32’, deel II, p.259). Vigors presenteerde de vogel namens hem.