Aix sponsa. Photo credit: BioDivLibrary via Visual hunt / CC BY

Aix Boie 1828

Aix is Grieks, en alleen al daardoor geen naam voor een der soorten waarvoor Boie de genusnaam bedoelde, aix galericulata en aix sponsa, vogels uit verre oorden. Bij Aristoteles is aix een van de “ornithes steganopodes baruteroi”, zware vogels met zwemvoeten, levend bij meren en rivieren. Hij noemt daarbij ook de penelops, zie anas penelope, en de chenalopex, zie het genus alopochen - en de aix was dan een eend of gans?

Aix betekende geit, en volgens Arnott 2007 was de aix dan “so called because of an assumed resemblance to a goat in appearance or voice”. Er is gedacht aan de wulp, de kieviet, en de watersnip, maar geen van deze heeft zwemvoeten. Er is ook gedacht aan een gans, maar ook daarbij pasten de gegevens niet. Wel passen enkele eenden, wanneer men in hun geluiden iets mekkerends hoort. Nog beter past de fuut: bij geit en fuut kan men in de kop overeenkomsten zien (de fuut tijdens de balts) en enkele geluiden van baltsende futen zou men mekkerend kunnen noemen. De vergelijking zít ook in enkele namen voor de fuut: in Catalaans cabrella (geitje) en in Duits kosebart (geitebaard). Maar zeker is het allemaal niet. En dan merkt Thompson 1936 ook nog op, bij penelops, dat aix mogelijk ten onrechte als vogelnaam opgevoerd is: mogelijk ging het om de god Hermes, die bij Penelope ‘langskwam’, in de vorm van een geit.

Onduidelijk is ook waarom Boie er een genusnaam van maakte. Als ‘uitleg’ bij aix geeft hij: ‘naam van een watervogel bij Aristoteles’. Veel inzicht geeft het niet.