Photo credit: Chris Vees (priorité maison) via Visualhunt.com / CC BY-NC-ND

Calonectris borealis (Cory 1881: Puffinus borealis). Eng. cory’s shearwater. Ned. kuhls pijlstormvogel.

De Grieken noemden de noordenwind boreas, een woord dat daardoor ook ‘het noorden’ ging betekenen. En borealis was dan natuurlijk: noordelijk. Voor ‘noordelijk’ had men in de ornithologie (1) arcticus en septentrionalis, zie bij gavia arctica, (2) in zekere zin glacialis, zie bij fulmarus glacialis, en (3) borealis, zie ook bij phylloscopus borealis voor de noordse boszanger. Bij kuhls pijlstormvogel past het echter niet, in Europa althans, waar hij subtropisch is: de noordelijkste broedgebieden zijn rotseilandjes op de hoogte van Midden-Portugal.

Borealis kwam uit Noord-Amerika, waar de vogel buiten het broedseizoen aan de oostelijke kusten verschijnt, als alle stormvogels zwervend over open zee. Cory legt zijn keuze niet uit. Heeft wel: “The type specimen of this Shearwater was killed near Chatham Island, Cape Cod, Mass., on the 11th of October last” (p.84). Dat is: ter hoogte van Boston, en voor de Verenigde Staten is dat min of meer noordelijk. Mogelijk wist Cory niet dat sommige pijlstormvogels nóg noordelijker kunnen rondzwerven en contrasteerde noordelijk voor hem met zuidelijk, waar hij dacht of wist dat de andere soorten verbleven (hij bestudeerde de vogelwereld van Florida en West-Indië). Evengoed, borealis is een ongelukkige naam, en zeker in Europa.

Waarschijnlijk wist Cory ook niet dat Buffon 1770-1783 kuhls al had. Via Willughby 1676 kent hij de noordse stormvogel, puffinus puffinus, maar zijn beschríjving, en meer nog de tekening van François-Nicolas Martinet bij die beschrijving, is ondubbelzinnig kuhls. Iemand had hem puffinus martineti kunnen noemen.

Heinrich Kuhl (1797-1821) komt uit Duitsland naar Nederland, doet op Java zoölogisch onderzoek, sterft er jong. In de Isis van 1835 (p.257) geeft Friedrich Boie als eerbetoon aan zijn vriend procellaria kuhlii, voor diomedea/borealis, waarschijnlijk ook wel omdat Kuhl, in Europa nog, een artikel over de stormvogels schreef. Walters 2003: “Kuhl’s death was an indescribable loss to science” (p.92). Stresemann 1951 schreef het ook.