O. v. Riesenthal. Photo credit: BioDivLibrary via Visual Hunt / CC BY

Strix uralensis Pallas 1771. Eng. ural owl. Ned. oeraluil.

Strix uralensis betekent oeraluil. De Oeral is het lintvormige Russische gebergte waarover men ooit afsprak dat het als grens tussen Europa en Azië zou dienen. De oeraluil komt er voor. Maar ook elders, een ‘probleem’ bij meer topografische namen, zie bij sterna sandvicensis.

Pallas ontdekt de vogel bij de zuidelijke Oeral, noemt hem stryx vralensis (v = u) en schrijft over het voorkomen: “copiose circa Alpes Vralenses”, ‘talrijk in de omgeving van de Oeralse Alpen’ (p.455). Had Linnaeus hem ontdekt, dan was het misschien strix lapponica geworden: laplanduil. Naast plaatselijk in Oost-Europa broedt de oeraluil in een brede strook van Zweden tot Japan, vooral in stille bossen met open stukken, velden en moerassen, enzovoort.

-

Enkele andere namen voor de oeraluil (de codes zie op Home):

(U) Tsjechisch sova bělavá: witachtige uil (bělavý: witachtig). Het is een naam voor het bleke kleed (licht grijsbruin).

(U) Fins viirupöllö: gestreepte uil (viiru betekent striem of streep, pöllö betekent uil). Snow 1998: het verenkleed is “copiously streaked [rijkelijk gestreept] on back, back of head, and underparts”. De Finse naam lijkt op (is geïnspireerd door?) strix liturata, een naam die de Zweed Per Lindroth gaf in zijn ‘Museum Naturalium Grillianum’ van 1788. Tegenwoordig is liturata de ondersoort in Scandinavië en noordwestelijk Rusland enzovoort, maar Lindroth wist niet van ondersoorten, wist trouwens ook niet dat Pallas de vogel al had benoemd. Latijn litura betekende vlek, ook: smeersel. Een bestreken uil dan? De egale gezichtssluier? Maar Lindroth had litura ook in zijn omschrijving van de vogel: “corpore albicante maculis longitudinalibus seu lituris fuscis”, ‘het lijf witachtig, met langwerpige, donkere vlekken’ (p.5). Gevlekte uil dan.

(G) Zweeds slaguggla: slag-uil, waarschijnlijk primair een naam voor het ‘slaan’ van de prooi (vergelijk Zweeds slagfalk bij falco biarmicus), maar hij kan ook mensen ‘slaan’, Svensson 2010 geeft zelfs een waarschuwing bij de soort: “Pas op: zeer agressief ten tijde van uitvliegen van jongen en kan indringers fel aanvallen”. Geeft die waarschuwing overigens ook bij de sperweruil, en in iets mindere mate bij bosuil en laplanduil.