Photo credit: Hiyashi Haka via Visual Hunt / CC BY-NC-SA

Emberiza aureola Pallas 1773. Eng. yellow-breasted bunting. Ned. wilgengors.

Emberiza aureola betekent goudgors (Latijn aurum: goud, aureolus: verguld, goudgeel). De wilgengors heeft een nogal gele onderkant. Pallas, die hem in Siberië ontdekt, noemt het gele citroenkleurig. Zijn keuze voor aureola was mogelijk geïnspireerd door Schwenckfeld 1603 die de géélgors aureola had genoemd, en emberiza aureola (tegenwoordig is het emberiza citrinella). Bij Gesner 1555 staat aureola voor het eerst, als zijn vertaling van d'oro in Italiaans uccello d’oro: goudvogel, waarschijnlijk de europese kanarie (oro is goud). Aureolus zit ook bij de wielewaal, letterlijk, in oriolus oriolus.

In Azië is de wilgengors na 2000 hard achteruit gegaan, vooral door illegale vangst op de trek (men maakt zich zorgen over zijn voortbestaan). In gering aantal is hij gaan broeden in Finland, wat Nilsson 1858 al verwachtte: ‘in de tijd van Pallas was de Oeral de westelijke grens van zijn verspreidingsgebied, in 1848 vond Liljeborg de vogel al niet meer ver van Finland vandaan, misschien zit hij dan binnenkort ook in Lapland’. De Finnen noemen hem kultasirkku: goudgors, de geelgors keltasirkku: geelgors.

-

Enkele andere namen voor de wilgengors (de codes zie op Home):

(V) N wilgengors. In 1811 schrijft Pallas: in Siberië leeft hij “in populetis et salicetis”, in populierenbosjes en wilgenbosjes (II-52). Officieel Duits weidenammer is waarschijnlijk daaruit voortgekomen (Weide is wilg, ammer is gors) en daaruit dan weer wilgengors.

(V) Officieel Russisch doebrovnik, Russisch doeb is eik, doebrava is eikenbos. Bij de biotoop past dit niet, maar toen in Rusland bepaalde eikenbossen werden gekapt, ging doebrava over op het gebíed waar ze hadden gestaan, en werd: ‘open geworden gebied’, men liet er vee op grazen (persoonlijke mededeling van Igor Lebedev). En daardoor is doebrovnik: ‘bewoner van open gebied’. In Rusland en Siberië zie je de wilgengors vaak in veengebieden, of langs rivieren waar hoge grassen groeien, hier en daar een bosje is. Opvallend is de overeenkomst met Dubrovnik, de bekende stad in Kroatië, de naam is gevormd bij Kroatisch doebrava: bos (gekapt, open gebied geworden, later stad?).